De parkeerbehoefte. Hoeveel parkeerplaatsen zijn nodig voor het realiseren van een winkel of koopappartementen? Welke gegevens zijn daarvoor nodig? En waar moet je op letten?

Het bepalen van de parkeerbehoefte houdt in dat de gemeente berekent hoeveel parkeerplaatsen er voor een concreet plan nodig zijn. Bijvoorbeeld voor de bouw van een nieuwe sportschool. Bij het berekenen van het benodigde aantal parkeerplaatsen houdt de gemeente rekening met verschillende aspecten, zoals dubbelgebruik, aanwezigheidspercentages en saldering. In dit artikel leg ik uit hoe de parkeerbehoefte van een (bouw)plan, zoals een sportschool, wordt vastgesteld, welke gegevens daarvoor nodig zijn en welke spelregels er gelden.

Berekenen parkeerbehoefte

Kort samengevat wordt de parkeerbehoefte – ook wel parkeervraag genoemd – van een bouwplan berekend aan de hand van verschillende aspecten:

• – de functie (bijvoorbeeld een woning, kantoor, winkel, etc.);
• – de hoeveelheid (omvang van de functie); en
• – de parkeernorm (uit het omgevingsplan of de parkeernota).

Voor iedere functie geldt een aparte parkeernorm. Het te ontwikkelen aantal eenheden van een specifieke functie moet vermenigvuldigd worden met de voor die functie gestelde parkeernorm. Dit kan het beste worden toegelicht aan de hand van een voorbeeld. Stel dat u als initiatiefnemer drie vrijstaande woningen wil bouwen in de gemeente Arnhem. U dient dan te kijken naar de parkeernormen die gelden in de gemeente Arnhem. De parkeernormen voor de gemeente Arnhem zijn opgenomen in Beleidsregels parkeren Arnhem 2022. Uit deze beleidsregel volgt een parkeernorm van 1,8 voor één vrijstaande woning. Dit betekent dat voor het bouwplan 5,4 (namelijk 3 x 1,8) parkeerplaatsen nodig zijn. Dit wordt ook wel de ‘theoretische parkeerbehoefte’ genoemd.

Zoals ook in dit voorbeeld het geval is, levert de parkeerbehoefte in veel gevallen een getal met decimalen op. Omdat bijvoorbeeld 0,4 parkeerplaats niet bestaat, wordt dit altijd naar boven afgerond. Alleen op deze manier is immers verzekerd dat aan de parkeernorm wordt voldaan. Dit betekent dat er bij het berekenen van de parkeerbehoefte dus geen verschil is tussen 5,1 of 6,0 parkeerplaatsen. In beide gevallen is de parkeerbehoefte 6 parkeerplaatsen. Bij een parkeerbehoefte van 5,0 hoeven echter slechts 5 parkeerplaatsen te worden gerealiseerd. Wordt dit toegepast in het voorbeeld van hierboven, dan dienen er in dit geval 6 (5,4) parkeerplaatsen gerealiseerd te worden.

Dubbelgebruik en aanwezigheidspercentages

Wanneer je binnen een bouwplan verschillende functies wil realiseren – bijvoorbeeld een winkel en een woning in één pand – bereken je de parkeerbehoefte door de omvang van de functies te vermenigvuldigen met de bijbehorende parkeernormen. Deze worden bij elkaar opgeteld. De parkeerplaatsen worden dan gebruikt voor de verschillende functies. Dit heet ‘dubbelgebruik’.

Dubbelgebruik is alleen mogelijk als functies niet op dezelfde momenten van de dag en/of week een even grote parkeerbehoefte hebben. Met andere woorden: een combinatie van functies die elkaar niet in de weg zit. Bijvoorbeeld: bewoners van een woning gebruiken parkeerplaatsen vooral ’s avonds en in het weekend, terwijl bezoekers van kantoren en winkels deze met name overdag gebruiken. Je berekent de benodigde parkeerbehoefte voor dubbelgebruik op het moment waarop de gecombineerde functies samen de hoogste parkeerdruk veroorzaken. Dit noem je de ‘maatgevende parkeerbehoefte’.

Je berekent de ‘maatgevende parkeerbehoefte’ aan de hand van zogenoemde ‘aanwezigheidspercentages’ van functies. De aanwezigheidspercentages van de functie ‘Wonen’ geven bijvoorbeeld aan hoeveel bewoners er op een bepaald moment van de dag gemiddeld aanwezig zijn.

Voorbeeld

Stel, u wil in een pand op de begane grond een winkel van 100m2 en op de eerste verdieping drie koopappartementen realiseren. Voor de winkel geldt een parkeernorm van 3,5 per 100m2 en voor een koopappartement geldt een parkeernorm van 1,5 per appartement. De totale theoretische parkeerbehoefte is dan 8 (want: 3,5 + 3 x 1,5). Niet op ieder moment van de dag zullen de bewoners van de koopappartementen aanwezig zijn. Dit geldt evenmin voor de bezoekers van de winkel. Om de maatgevende parkeerbehoefte te berekenen moet er daarom gekeken worden naar de aanwezigheidspercentages die bij de functie ‘Wonen’ en ‘Winkel’ horen. De parkeerbelasting op een werkdagavond kan namelijk verschillen van die op een koopavond. De (fictieve) aanwezigheidspercentages en parkeernormen zijn voor dit voorbeeld in onderstaande tabellen weergeven.

Werkdagavond

Koopavond

Je berekent de maatgevende parkeerbehoefte door de parkeernormen te vermenigvuldigen met de bijbehorende aanwezigheidspercentages uit de tabellen. In dit voorbeeld is er sprake van een maatgevende parkeerbehoefte van 6,05, afgerond 7 parkeerplaatsen op koopavonden. Op koopavonden is dus de hoogste parkeerbelasting van alle aanwezige functies op basis van de aanwezigheidspercentages. Voor uw pand in dit voorbeeld is het dan noodzakelijk om 7 parkeerplaatsen te realiseren. De maatgevende parkeerbehoefte ligt dus lager dan de theoretische parkeerbehoefte, dat was namelijk 8.

Saldering

Daarnaast kunt u bij een verbouwing of functiewijziging rekening houden met de al bestaande parkeerbehoefte van het pand. Dit wordt ook wel ‘salderen’ genoemd. Wilt u meer weten over saldering? Lees dan het artikel “Salderen bij vaststellen parkeerbehoefte”.

Conclusie

Bij het berekenen van de parkeerbehoefte van een (bouw)plan komt dus veel kijken. Eerst moeten de gegevens worden verzameld op basis waarvan de parkeerbehoefte vastgesteld kan worden. Vervolgens moet u rekening houden met verschillende aspecten, onder meer met mogelijk dubbelgebruik, aanwezigheidspercentages en de mogelijkheid van salderen.

Als u vragen heeft naar aanleiding van dit artikel, kunt u mij gerust bellen of mailen. Ik denk graag met u mee.